طرح طبقه‌بندی مشاغل ۱۴۰۳ و جداول مزد گروه‌های ۲۰ گانه

طرح طبقه‌بندی مشاغل در مواد ۴۸ و ۴۹ قانون کار به‌منظور جلوگیری بهره‌کشی از کار دیگری و ایجاد عدالت پرداخت و همچنین ایجاد مناسبات صحیح بین مزد و شرح وظایف کارگران پیش‌بینی‌شده است.

در طرح‌های طبقه‌بندی گروه‌های شغلی ۲۰ گانه تعریف شده که برای هر گروه شغلی مزد مشخصی پرداخت می‌شود. در جدول طرح طبقه‌بندی مشاغل ۱۴۰۳ مزد گروه‌های ۲۰ گانه طبقه‌بندی مشاغل مشخص شده است.

شورای‌عالی کار همه ساله حداقل مزد کارگران و میزان افزایش مزد سایر سطوح مزدی را تعیین کرده و از روی میزان افزایش تعیین شده جدول حقوق ۱۴۰۳ و مزد و پایه سنوات طرح طبقه‌بندی مشاغل ۱۴۰۳ تعیین می‌شود.

استفاده از جدول طرح طبقه‌بندی مشاغل ۱۴۰۳ برای چه کارگاه‌هایی الزامی است؟

نکته بسیار مهمی که وجود دارد این است که آیا طرح طبقه‌بندی مشاغل ۱۴۰۳ که در این مقاله جداول مزدی آن ارائه شده برای تمامی کارگاه‌های دارای طرح طبقه‌بندی مشاغل حاکم است یا خیر؟

برای پاسخ به این سؤال ابتدا باید انواع طرح‌های طبقه‌بندی و حوزه شمول جدول طرح طبقه‌بندی مشاغل ۱۴۰۳ مشخص شود. اجرای طرح طبقه‌بندی در دو حالت برای کارگاه‌ها الزامی است:

الف) طرح طبقه‌بندی برای کارگاه‌های عادی با تعداد کارگران بیشتر از ۵۰ نفر الزامی است.

کارفرمایان این کارگاه‌ها مکلف هستند از طریق دفاتر دارای مجوز طراحی و اجرای طبقه‌بندی مشاغل از وزارت کار برای کارگاه طرح طبقه‌بندی اختصاصی کارگاه خود را تهیه و اجرا کنند.

در طرح‌هایی که به این صورت طراحی می‌شوند مزد گروه‌های شغلی کارگاه نیز به‌صورت اختصاصی برای همان کارگاه تعیین می‌شود؛ بنابراین مزد گروه‌های شغلی و جدول طبقه‌بندی مشاغل ۱۴۰۳ برای چنین کارگاه‌هایی با جدول طبقه‌بندی مشاغل ۱۴۰۳ ارائه شده در این مقاله متفاوت بوده و کارفرما باید از جدول مزد گروه‌های شغلی ۲۰ گانه طبقه‌بندی مشاغل ۱۴۰۳ طرح طبقه‌بندی اختصاصی خود استفاده کند.

ب) شرکت‌های خدماتی و تأمین نیروی انسانی طرف قرارداد با دستگاه‌های دولتی و غیردولتی بدون توجه به تعداد کارگران مکلف به اجرای طرح طبقه‌بندی هستند.

این شرکت‌ها هم می‌توانند طرح اختصاصی خود را مانند بند الف طراحی و اجرا کنند، هم می‌توانند از طرح طبقه‌بندی کارگاه اصلی (در صورت وجود) استفاده کنند و یا طرح طبقه‌بندی مشاغل وزارت کار را اجرا کنند.

درصورتی‌که این شرکت‌ها از طرح طبقه‌بندی وزارت کار استفاده کنند مکلف هستند از جدول مزد طرح طبقه‌بندی مشاغل ۱۴۰۳ بررسی شده در این مقاله تبعیت کنند.

جدول مزدی گروه‌های ۲۰گانه طبقه‌بندی مشاغل ۱۴۰۳

گروه‌های طبقه‌بندی مشاغل از ۱ تا ۲۰ (گروه‌های ۲۰گانه) تعریف شده و در هر کارگاه الزامی به وجود همه گروه‌ها نیست و ممکن است در کارگاه تعداد محدودی از گروه‌ها وجود داشته باشند.

مزد طبقه‌بندی  مشاغل ۱۴۰۳ شامل دو قسمت است: مزد گروه و مزد پایه یا پایه سنوات.

مزد گروه حداقل مزد روزانه‌ای است که باید به دارنده هر گروه شغلی باید پرداخت شود.

در جدول طبقه‌بندی مشاغل ۱۴۰۳ در مقابل هر گروه شغلی مزد آن گروه مشخص شده است و مزد روزانه کارگر با توجه به گروه شغلی وی نباید از مزد گروه مشخص شده کمتر باشد.

مزد پایه یا پایه سنوات نیز مبلغی است که به کارگران باسابقه کار دو سال و بیشتر (از ابتدای سال دوم کار) تعلق می‌گیرد.

این مبلغ به‌صورت سالانه رو هم انباشته و کارفرما مکلف است علاوه بر پرداخت پایه سنوات سال‌های گذشته و اعمال افزایش مزدی به آن باید پایه سنوات سال جاری را نیز پرداخت کند.

در ستون دوم جدول طرح طبقه‌بندی مشاغل ۱۴۰۳ مبلغ روزانه پایه سنوات هر گروه در سال ۱۴۰۳ مشخص شده است.

نکته مهم در خصوص پایه سنوات به‌خصوص در شرکت‌های پیمانکاری و خدماتی و تأمین نیرو این است که سابقه کار کارگران از ابتدای شروع به کار در آن کارگاه محاسبه می‌شود نه از سالی که شرکت مشخصی به‌عنوان پیمانکار تعیین شده است.

طرح طبقه‌بندی مشاغل ۱۴۰۳

نکته مهم پایه سنوات در طبقه‌بندی مشاغل ۱۴۰۳

همان‌طور که در قسمت‌های قبلی گفته شد در طرح‌های طبقه‌بندی اختصاصی کارگاه‌ها مزد گروه‌های شغلی منحصربه‌فرد و مختص همان کارگاه است.

ولی مبلغ پایه سنوات گروه‌های شغلی برای تمام کارگاه‌ها یکسان و طبق جدول مزد گروه‌های شغلی ارائه شده خواهد بود.

دستگاه‌های اجرایی و دولتی و برخی شرکت‌های دولتی و یا غیردولتی ممکن است برخی امور اجرایی و تأمین نیروی انسانی خود را به شرکت‌های دارای صلاحیت از اداره کار واگذار کنند.

انتخاب و تعیین پیمانکار از طریق برگذاری مناقصه صورت می پذیرد و معیار اصلی و تعیین کننده برای برنده شدن در مناقصه قیمت پیشنهادی پیمانکار خواهد بود.

چون تمامی شرکت‌های پیمانکاری مکلف به اجرای طبقه‌بندی مشاغل هستند اطلاع از مزد و مزایای گروه‌های شغلی طبقه‌بندی مشاغل ۱۴۰۳ ضروری بوده و از روی این جداول هزینه‌های حقوق و مزایای کارگران قابل‌استخراج و محاسبه است.